6 cách dạy trẻ kỹ năng sống tự lập đơn giản tại nhà

Dạy trẻ kỹ năng sống tự lập là một quá trình quan trọng trong những năm tháng đầu đời giúp trẻ nâng cao sự tự tin và bồi dưỡng kỹ năng giải quyết vấn đề phù hợp với lứa tuổi, từ đó làm bệ phóng giúp trẻ phát triển một cách toàn diện trong cuộc sống. Dưới đây là 6 phương pháp mà trường Quốc tế Việt Úc (VAS) mang đến nhằm giúp ba mẹ đồng hành cùng trẻ để cải thiện khả năng tự lập một cách hiệu quả.

1. Kỹ năng tự lập là gì?

Kỹ năng tự lập là khả năng trẻ điều hành cuộc sống của mình một cách độc lập mà không cần quá nhiều sự trợ giúp từ người khác. Điều này bao gồm việc trẻ có thể tự chăm sóc bản thân, ra những quyết định phù hợp với lứa tuổi, giải quyết vấn đề và hoàn thành các nhiệm vụ hàng ngày một cách hiệu quả.

Ba mẹ cần hiểu rõ khái niệm về kỹ năng tự lập trước khi áp dụng những phương pháp dạy trẻ để quá trình nuôi dưỡng phát triển theo đúng hướng và trẻ cảm thấy thoải mái nhất.

2. Liệu trẻ có thật sự cần tự lập khi còn quá nhỏ?

Khác với những kỹ năng có thể học hỏi sau này, dạy trẻ kỹ năng sống tự lập là nền tảng vững chắc cần được xây dựng từ thuở ấu thơ. Việc khuyến khích trẻ tự mình thực hiện các công việc phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp trẻ làm quen dần với trách nhiệm và hình thành thói quen tự lập, chuẩn bị hành trang vững vàng cho những chặng đường phía trước.

Đồng hành với trẻ như một người bạn

Với trẻ nhỏ, dạy trẻ kỹ năng sống tự lập lại càng thiết yếu trong những tình huống đời sống vì ba mẹ không thể mãi ở bên cạnh và giúp đỡ trẻ. Không những thế, khi thành thạo các kỹ năng cơ bản, trẻ có thể áp dụng chúng để giúp đỡ mọi người xung quanh, từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm cũng như khả năng xử lý vấn đề trong tương lai. Trong quá trình trưởng thành, ba mẹ và nhà trường là những người đồng hành và chia sẻ cùng trẻ, giúp trẻ cảm thấy tự tin và an toàn hơn để chia sẻ những khó khăn của mình.

3. 6 cách giúp dạy trẻ tính tự lập và tránh phụ thuộc vào người lớn

3.1. Thể hiện sự tin tưởng vào trẻ

Thể hiện sự tin tưởng vào trẻ là một yếu tố mấu chốt trong việc dạy trẻ kỹ năng sống tự lập và tin vào bản thân mình hơn. Khi ba mẹ và người lớn thể hiện niềm tin vào những việc trẻ làm, các em sẽ cảm thấy mình được khuyến khích và sẵn sàng thử thách bản thân.

3.2. Dạy trẻ những kỹ năng sống thiết yếu

Một số kỹ năng tự lập cần thiết mà ba mẹ có thể tham khảo như vệ sinh cá nhân, biết những kiến thức cơ bản về công nghệ, đồ điện, mua sắm thông minh, không tiêu xài phung phí, chăm sóc sức khỏe (ăn uống đủ và lành mạnh, ngủ đủ giấc và nghỉ ngơi hợp lý...).

Ngoài ra, nếu có điều kiện, ba mẹ có thể cho trẻ tham gia các hoạt động nhóm, rèn tư duy phản biện, học cách giải quyết xung đột và suy xét, đánh giá những hậu quả có thể xảy ra nếu các bé quyết định những trường hợp cụ thể.

Rèn luyện cho trẻ kỹ năng hợp tác và làm việc nhóm

3.3. Phân công việc nhà phù hợp với trẻ

Phân công việc nhà cho trẻ phù hợp với độ tuổi và khả năng giúp trẻ phát triển cảm giác trách nhiệm, tự lập và kỹ năng quản lý.

Có đa dạng các mức độ công việc nhà phù hợp với trẻ ở các độ tuổi khác nhau nhưng để trẻ cảm thấy mình có giá trị và làm việc hiệu quả, ba mẹ nên hướng dẫn rõ ràng trước khi cho trẻ tự làm, đồng thời thường xuyên khen ngợi, khuyến khích nếu trẻ làm thành công và tạo thói quen làm việc nhà nhằm phát triển tinh thần trách nhiệm và kỷ luật cho trẻ. Từ đó việc dạy trẻ kỹ năng sống tự lập trở nên thú vị và đỡ nhàm chán đối với cả ba mẹ lẫn các bé.

3.4. Đưa ra lời khuyên và nhắc nhở khi cần thiết

Khi dạy trẻ kỹ năng sống tự lập, việc đưa ra lời khuyên và nhắc nhở là rất quan trọng để giúp trẻ phát triển một cách hiệu quả.

Ba mẹ nên cung cấp lời khuyên một cách tích cực và động viên khi các bé hoàn thành một nhiệm vụ. Bên cạnh đó, một lời khuyên đúng thời điểm và có kèm theo lý do rõ ràng sẽ có tính thuyết phục, từ đó trẻ sẽ dễ dàng hiểu và tự nguyện vâng lời ba mẹ một cách vui vẻ.

3.5. Trao quyền quyết định trong một số vấn đề

Việc này giúp trẻ cảm thấy mình có giá trị, được tin tưởng và không ngại nếu phải đưa ra quyết định nếu không có ba mẹ ở bên. Khi trẻ cảm thấy đủ tự tin để đưa ra những quyết định cơ bản thì tinh thần tự lập cũng được cải thiện rất nhiều khi đối phó với những vấn đề lớn hơn trong quá trình phát triển của các em.

3.6. Thường xuyên khuyến khích, động viên trẻ

Việc thường xuyên khuyến khích và động viên giúp củng cố sự tự tin của trẻ. Một môi trường hỗ trợ và tích cực sẽ giúp các bé cảm thấy mạnh dạn hơn trong việc thử nghiệm và phát triển kỹ năng sống tự lập của mình. Thay vì khen ngợi chung chung, ba mẹ có thể tìm cách khen cụ thể về những việc làm của trẻ, việc này giúp để cảm thấy được sự quan tâm và công nhận từ ba mẹ.

>>> Xem thêm: Cách dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi hiệu quả mà ba mẹ nên biết

Khuyến khích trẻ là một cách giúp trẻ tự lập hơn

4. Những lưu ý dành cho ba mẹ khi dạy trẻ kỹ năng sống tự lập

4.1. Không xem nhẹ sự cố gắng của trẻ

Việc công nhận sự cố gắng của trẻ không chỉ đơn thuần là lời khen ngợi. Đó còn là cách chúng ta giúp các bé hiểu được giá trị của quá trình nỗ lực. Khi biết rằng thành công đến từ sự cố gắng không ngừng nghỉ, trẻ sẽ hình thành một thái độ tích cực đối với cuộc sống, từ đó hình thành nên một tính cách tốt là không còn sợ hãi thất bại mà luôn sẵn sàng đối mặt với thử thách mới.

4.2. Dạy trẻ kỹ năng sống tự lập với thái độ kiên nhẫn

Sự kiên nhẫn giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và hỗ trợ trẻ trong quá trình học hỏi và phát triển. Ba mẹ nên đặt ra mục tiêu và kỳ vọng thực tế theo lứa tuổi của các bé, điều này giúp trẻ cảm thấy thoải mái khi làm những việc được giao. Song song trong quá trình này, bé cũng sẽ học được sự kiên nhẫn từ ba mẹ - một trong những đức tính quan trọng khác.

4.3. Khen phạt đúng thời điểm

Khen ngợi và phạt đúng thời điểm không những giúp trẻ hiểu rõ về các hành vi mong muốn và không mong muốn, qua đó, trẻ sẽ có cái nhìn đúng hơn về cuộc sống, tránh mắc phải những ngộ nhận về sau. Ba mẹ cũng phải thể hiện việc khen phạt một cách công bằng, vô tư và đồng cảm với trẻ để trẻ cảm thấy an toàn, nhất trí trong cả khi khen lẫn khi phạt.

>>> Xem thêm: 7+ phương pháp dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ em

5. Trẻ rèn luyện tính độc lập khi theo học tại trường quốc tế Việt Úc

Trường Quốc tế Việt Úc (VAS) cung cấp một môi trường học tập nơi trẻ có thể rèn luyện tính độc lập thông qua các phương pháp giáo dục tiên tiến và các hoạt động ngoại khóa.

VAS thường xuyên tổ chức hoạt động ngoại khóa dạy trẻ kỹ năng sống tự lập

Với đội ngũ nhân viên luôn sẵn sàng giúp đỡ các bé và tận tâm trong sự nghiệp giáo dục, VAS tự hào luôn mang đến cho các VASers những trải nghiệm tốt nhất để phát triển bản thân. Trong đó, tính tự lập và phương châm “Học hết mình, chơi hết sức” đặc biệt được chú trọng, điển hình là hoạt động trại hè, dã ngoại kết hợp với tạo điều kiện cho trẻ tham gia những cuộc thi học thuật… Các hoạt động này bên cạnh việc dạy trẻ kỹ năng sống tự lập và tự ra quyết định còn giúp trẻ có những trải nghiệm tuyệt vời bên bạn bè, thầy cô, gia đình.

6. Kết luận

Tóm lại, tính tự lập nói chung là một yếu tố quan trọng đóng vai trò là hành trang vững chắc giúp trẻ có một nền tảng tinh thần tốt trong suốt quá trình phát triển của trẻ. Ba mẹ và nhà trường sẽ là những nguồn hỗ trợ tuyệt vời đồng hành cùng trẻ trên con đường trưởng thành. Từ đó việc dạy trẻ kỹ năng sống tự lập giúp trẻ có điểm tựa cải thiện những khía cạnh khác để chinh phục những thử thách, chạm tới những thành tựu và có một cuộc sống tốt đẹp.

Ngoài ra, Quý phụ huynh mong muốn tìm hiểu về chương trình học tại trường mầm non quốc tế Việt Úc - VAS, có thể liên hệ số hotline 0911 26 77 55 hoặc website: www.vas.edu.vn để được đội ngũ tư vấn viên hỗ trợ nhé!

>>> Có thể bạn quan tâm:

Phát triển kỹ năng toàn diện với các lớp học ngoại khóa

Top 13 trường mầm non tốt nhất TPHCM tích hợp chương trình giảng dạy kỹ năng sống cho trẻ