Bé 5 tuổi cần học những gì? 19 cách dạy trẻ 5 tuổi hiệu quả

1.  Bé 5 tuổi cần học những gì - Vì sao trẻ 05 tuổi cần trang bị kỹ năng sống?

05 tuổi là giai đoạn trẻ chuẩn bị chuyển tiếp từ mầm non lên tiểu học, sẽ giảm thiểu thời gian được gia đình và bảo mẫu chăm sóc như khi còn nhỏ. Trẻ bắt đầu được tiếp xúc với môi trường mới, nhiều thầy cô và bạn bè mới, mọi sinh hoạt dần đi vào nề nếp và quan trọng là trẻ sẽ phải chủ động nhiều hơn trong mọi hoạt động. 

Do đó, trẻ cần được trang bị những kỹ năng cần thiết như: 

- Tự lập

- Giao tiếp ứng xử

- Vệ sinh cá nhân

- Nhận biết chữ số, màu sắc

- Cách sử dụng đồ vật

- Ghi nhớ địa chỉ nhà

- Tự lựa chọn quần áo

- Xem ngày, giờ và các thứ trong tuần, năm, tháng

- Kỹ năng ngoại ngữ

…

Việc được trang bị kỹ năng ngay từ khi còn nhỏ sẽ giúp trẻ sẽ dễ dàng hòa nhập hơn trong môi trường tiểu học. Điều này cũng góp phần giúp trẻ chủ động và tạo nền tảng cho sự phát triển của trẻ trong tương lai.

Trẻ 5 tuổi cần được học kỹ năng sống để làm nền tảng vào bậc tiểu học

2.  Bé 5 tuổi cần học những gì - Các phương pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi

Trước khi dạy kỹ năng sống cho trẻ, ba mẹ cần trang bị kiến thức về sự phát triển của trẻ trong giai đoạn này, đặc biệt là sự thay đổi tâm lý như:

- Ích kỷ: trong độ tuổi này trẻ đã bắt đầu biết yêu bản thân và xuất hiện tính ích kỷ, không thích chia sẻ với bạn bè và người thân.

- Ghen tỵ: trẻ có sự ganh đua và ghen tỵ với anh/chị/em trong gia đình.

- Bướng bỉnh: trẻ thích tự làm theo ý mình, thể hiện cá tính và bắt đầu biết “cãi” lại người lớn.

- Nhõng nhẽo: những trẻ được nuông chiều sẽ thường trở nên nhõng nhẽo hơn, muốn được đáp ứng nhu cầu ngay lập tức mà không muốn nghe sự giải thích của người lớn.

Với những biến đổi trong tính cách của trẻ 5 tuổi và sự quan trọng của việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thì phương pháp giáo dục cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Bởi vì phương pháp quyết định kết quả đầu ra trong việc giảng dạy kỹ năng cho trẻ. Dưới đây là những cách dạy kỹ năng sống cho trẻ thường được áp dụng nhất:

- Học từ các trò chơi: dựng các tình huống thực tế theo mô hình các trò chơi để trẻ biết cách xử lý các vấn đề trong cuộc sống.

- Đặt câu hỏi: thường xuyên quan sát và chú ý các cử chỉ hành động, lời nói của trẻ để đặt ra các câu hỏi thích hợp cho trẻ trả lời. Thông qua đó, trẻ sẽ tích lũy kiến thức và gợi mở thêm nhiều sự tò mò với các sự vật, hiện tượng xung quanh.

- Học từ tình huống thực tế: ba mẹ thực hành các kỹ năng sống và xử lý tình huống trước mặt trẻ để trẻ học hỏi và tư duy, học theo những phương pháp của phụ huynh.

Trẻ mầm non tiếp thu nhanh thông qua những bài học thực tế

3. Giáo dục một số kỹ năng sống cho trẻ 5 tuổi

3.1. Bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ kỹ năng tự lập

Tự lập là một trong những kỹ năng sống không chỉ quan trọng với trẻ 5 tuổi mà đây còn là kỹ năng quan trọng đối với sinh viên hay du học sinh. Đối với trẻ 5 tuổi, ba mẹ nên hướng dẫn những kỹ năng cơ bản để trẻ tự lập như:

- Tự ăn

- Tự mặc quần áo

- Vệ sinh cá nhân

Có thể lúc đầu trẻ sẽ hơi vụng về nhưng ba mẹ cần kiên nhẫn để giúp trẻ thực hiện các hoạt động. Ví dụ:

- Trẻ tự ăn: ba mẹ nên hướng dẫn con học cách dùng các dụng cụ ăn uống như muỗng, đũa và hướng dẫn trẻ cách tự xúc cơm.

- Vệ sinh cá nhân: dạy trẻ cách uống nước, súc miệng, rửa tay,...

- Tự mặc quần áo: tập cho trẻ các bước để mặc quần áo, giày dép. Khuyến khích trẻ tự thực hiện các hoạt động này vào mỗi sáng trước khi đến trường.

>>> Xem thêm: Top 15 các kỹ năng sống cho trẻ mầm non mà ba mẹ nên hướng dẫn càng sớm càng tốt

3.2. bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ ghi nhớ thông tin, địa chỉ nhà

Dạy trẻ ghi nhớ thông tin địa chỉ nhà, họ tên ba mẹ hoặc học thuộc lòng số điện thoại gia đình sẽ giúp trẻ tránh được tình trạng bị lạc nơi đông người, do trẻ ở độ tuổi này rất hiếu động. Việc học thuộc thông tin của gia đình sẽ giúp trẻ dễ dàng tìm kiếm sự giúp đỡ từ người lớn.

Hướng dẫn trẻ kỹ năng ghi nhớ địa chỉ nhà để phòng trường hợp bé đi lạc

3.3. Bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ hét to khi cần sự giúp đỡ

Đặt ra những tình huống giả định như khi trẻ bị bắt cóc hoặc xâm hại… để trẻ hiểu đây là những tình huống nguy hiểm và điều cần làm lúc này là hãy hét to để tìm kiếm sự giúp đỡ từ mọi người xung quanh. Ba mẹ nên giải thích cho trẻ hiểu rằng: khi hét to sẽ tạo sự chú ý nhanh chóng, lúc này mọi người sẽ dễ dàng giúp trẻ thoát khỏi nguy hiểm từ những kẻ xấu.

3.4. Bé 5 tuổi cần học những gì - Hướng dẫn trẻ nhận biết sự nguy hiểm

Ba mẹ nên chỉ rõ cho trẻ thấy những mối nguy hiểm luôn rình rập và có thể xảy ra với trẻ vào những lúc trẻ một mình, không có người lớn bên cạnh. Ví dụ: không nên sử dụng các vật sắc nhọn, đồ vật bằng thủy tinh hoặc chạy nhảy quanh sông suối khi không có người lớn bên cạnh. Hoặc không nên nhận quà bánh từ người lạ mặt không phải là ba mẹ hay người trong gia đình. Với mỗi tình huống, phụ huynh nên giải thích cho trẻ hiểu vì sao trẻ không nên thực hiện những điều đó.

3.5. Bé 5 tuổi cần học những gì - Giáo dục giới tính cho trẻ 

Nếu trước đây giáo dục giới tính chỉ dành cho học sinh cấp tiểu học hoặc trung học thì với tình hình xã hội hiện nay, các vấn nạn xâm hại tình dục trẻ em đã khiến việc giáo dục giới tính nên được triển khai sớm cho trẻ, đặc biệt là trẻ mầm non. 

Do đó, ba mẹ nên giải thích sự khác biệt giữa bé trai và bé gái, thế nào là khu vực cấm và cách xử lý khi có người đụng vào cơ thể của trẻ. Trang bị kỹ năng này càng sớm sẽ giúp trẻ tăng nhận thức và biết cách bảo vệ bản thân.

>>> Xem thêm: Những điều cần lưu ý khi giáo dục giới tính cho trẻ

3.6. Bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ lời “cảm ơn” và “xin lỗi”

Ba mẹ nên dạy trẻ nói lời cảm ơn khi nhận đồ vật hoặc sự giúp đỡ từ người khác. Đồng thời, phải biết nói lời xin lỗi khi trẻ phạm phải sai lầm. Việc dạy trẻ kỹ năng này sẽ hình thành thói quen ứng xử tốt và sống có trách nhiệm hơn, dũng cảm đối mặt với lỗi sai của bản thân. 

3.7. Bé 5 tuổi cần học những gì - Kỹ năng an toàn giao thông

An toàn giao thông là một trong những kỹ năng quan trọng và tương đối khó với trẻ 5 tuổi. Để giúp trẻ thực hành kỹ năng này, ba mẹ nên dạy và thực hành hàng ngày cùng trẻ. Ví dụ trên đường đến trường gặp tín hiệu đèn giao thông, ba mẹ nên giải thích ý nghĩa của từng màu sắc. Hiện nay, bộ tranh an toàn giao thông cho trẻ cũng được phổ biến ở các nhà sách thiếu nhi, ba mẹ có thể tìm mua để hướng dẫn cho trẻ hoặc tổ chức các trò chơi để trẻ nhận biết các biển báo.

Kỹ năng an toàn giao thông cần thiết cho trẻ 05 tuổi

3.8. bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ 5 tuổi cách bảo vệ môi trường

Các hoạt động như: trồng cây, tắm cho thú cưng, vứt rác đúng nơi quy định, picnic trong sở thú hoặc các khu vực du lịch ngoài trời… là những hoạt động mà ba mẹ có thể giúp trẻ nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên và thói quen bảo vệ môi trường ngay từ nhỏ. Mặt khác, những đứa trẻ có tình yêu thiên nhiên sẽ có tính cách ôn hòa, thân thiện và dễ hòa nhập hơn trong cuộc sống.

3.9. Học cách tự vệ sinh cá nhân

Ba mẹ dạy trẻ cách tự rửa mặt, súc miệng, đánh răng và thực hiện cùng trẻ vào mỗi buổi sáng. Đồng thời, trang bị cho trẻ kỹ năng sắp xếp và gấp quần áo, chải tóc gọn gàng và điều chỉnh trang phục ngay ngắn trước khi ra khỏi nhà. Điều này hình thành thói quen tự vệ sinh cá nhân cũng như hướng dẫn trẻ biết cách sắp xếp cuộc sống ngăn nắp, gọn gàng.

3.10. Tập cho bé dùng đũa khi ăn

Từ 5 tuổi trở lên, trẻ cần được học kỹ năng sử dụng các dụng cụ ăn uống, đặc biệt là đũa. Do đó, ba mẹ nên hướng dẫn trẻ cách cầm đũa để gắp thức ăn và cách ăn uống trên bàn. Lúc đầu sẽ khá khó khăn đối với trẻ, vì kỹ năng còn khá mới nên khó tránh khỏi thức ăn bị rơi vãi nhưng hãy kiên trì và nhẫn nại. Đồng thời sau mỗi bữa ăn, ba mẹ nên hướng dẫn trẻ dọn dẹp những thứ vụn vặt để trẻ cảm thấy mình trưởng thành hơn sau mỗi bữa ăn.

3.11. Học làm việc nhà

Ngoài các buổi ăn cho trẻ phụ dọn dẹp cùng gia đình, ba mẹ cũng có thể:

- Để trẻ tự dọn dẹp đồ chơi

- Dạy trẻ cách rửa chén bát và các vật dụng của trẻ

- Lau bàn, lau ghế, lau tủ lạnh và các vật dụng trong nhà

- Tự gấp quần áo, chăn mền sau khi ngủ dậy

- Sắp xếp bàn học

- Trang bị các vật dụng đến trường mỗi ngày

- …

Các hoạt động đơn giản này giúp trẻ cảm thấy tự hào về bản thân vì có thể làm được các công việc của người lớn, vừa là cách giáo dục trẻ trân trọng những thứ mình đang có.

3.12. Dạy trẻ 5 tuổi làm đồ thủ công

Trong giai đoạn 05 tuổi, trẻ rất hiếu động, những trò chơi thủ công như gấp giấy, chế tạo đồ vật bằng giấy… sẽ khiến trẻ bớt nghịch ngợm hơn. Đồng thời, những trò chơi thủ công sẽ giúp trẻ tăng tính sáng tạo, sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. 

Bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ 5 tuổi làm đồ thủ công giúp trẻ rèn luyện sự sáng tạo

3.13. Học chữ cái và con số

Ba mẹ nên chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ học tập như: bảng chữ, bảng số, bút chì, vở… Mỗi buổi học chỉ nên tối đa 30 phút vì trẻ sẽ không tiếp thu được nhiều trong độ tuổi này. Học chữ và số trong giai đoạn này sẽ khiến trẻ không bị bỡ ngỡ khi bước vào lớp 1, việc dạy chữ số cho trẻ 5 tuổi cũng giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và cải thiện chứng chậm nói. Đồng thời, ba mẹ nên tham khảo những trò chơi kết hợp với chữ số để tạo sự thoải mái cho trẻ, giúp trẻ chú ý và ghi nhớ lâu hơn cũng như yêu thích việc học nhiều hơn.

3.14. Học môn năng khiếu theo sở thích của trẻ

Quan sát hành vi của trẻ để nhận biết con yêu thích môn năng khiếu nào (vẽ, múa, hát, nhảy…) từ đó tạo điều kiện và cơ hội cho trẻ phát huy sở thích và tài năng của bản thân như cho con tham gia các lớp năng khiếu ngoài giờ hay các câu lạc bộ năng khiếu ở trường lớp. Việc yêu thích các bộ môn năng khiếu nghệ thuật giúp trẻ giảm áp lực học tập và tự tin thể hiện bản thân trong môi trường giáo dục và xã hội. 

>>> Xem thêm: 5 lợi ích của việc cho bé học các môn năng khiếu tại trường quốc tế

3.15. Học cách giao tiếp ứng xử 

Kỹ năng giao tiếp là một trong những yếu tố góp phần tạo nên thành công của một người. Do đó, ngay từ giai đoạn mầm non, ba mẹ nên trang bị cho trẻ kỹ năng sống cần thiết này nhằm giúp trẻ dễ dàng hòa nhập trong môi trường Tiểu học cũng như tự tin kết nối với bạn bè, thể hiện năng lực bản thân trong quá trình học tập. 

Khi được 5 tuổi là giai đoạn trẻ chưa bị sự tác động nhiều từ xã hội bên ngoài nên việc giáo dục kỹ năng ứng xử cho trẻ dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, ba mẹ cũng có thể làm gương cho trẻ để giúp trẻ hình thành những nguyên tắc ứng xử chuẩn mực ngay từ bé.  

>>> Xem thêm: 7 phương pháp dạy kỹ năng giao tiếp cho trẻ mà ba mẹ nên áp dụng

3.16. Học một môn thể thao

Bé 5 tuổi cần học những gì? Câu trả lời là ngoài những kỹ năng phát triển tư duy, trẻ cũng cần được trang bị kỹ năng để phát triển thể chất. Cụ thể là ba mẹ nên cho trẻ học một môn thể thao mà trẻ yêu thích, nếu có thể thì hãy luyện tập cùng trẻ. Những giờ luyện tập sẽ giúp thắt chặt tình cảm gia đình và nhân đôi niềm vui trong các em. Thậm chí có thể trong tương lai trẻ sẽ trở thành một vận động viên nổi tiếng với môn thể thao yêu thích được ba mẹ đồng hành từ nhỏ. 

Hiện nay, bơi lội được xem là kỹ năng sống quan trọng giúp trẻ nâng cao sức khỏe, giảm nguy cơ đuối nước có thể xảy ra. Kỹ năng này hiện đã được lồng ghép trong chương trình mầm non tại các trường quốc tế, trở thành môn học không thể thiếu nhằm giúp trẻ trang bị kỹ năng cần thiết cho cuộc sống.

3.17. Học cách chia sẻ

Trồng cây, chơi với thú cưng, dẫn trẻ theo để tham gia các hoạt động thiện nguyện… là cách giúp trẻ nhận biết giá trị của sự yêu thương và chia sẻ. Phụ huynh cũng nên thường xuyên trò chuyện, hỏi thăm các mối quan hệ bạn bè của trẻ ở trường, để kịp thời tháo dỡ những mâu thuẫn và dạy trẻ cách bao dung, yêu thương, giúp đỡ bạn bè khi gặp khó khăn. 

Dạy trẻ cách chia sẻ với mọi người thông qua các hoạt động thiện nguyện

3.18. Dạy trẻ cách ứng xử với người lạ

Cần đặt quy tắc ứng xử với người lạ cho trẻ như:

- Chào hỏi lễ phép với người lớn

- Giữ khoảng cách an toàn với người lạ 

- Không giao tiếp nhiều với người lạ hoặc nghe theo lời người lạ dạy bảo

- Không tùy tiện nhận bánh kẹo từ người lạ

- …

Song song với các hoạt động này, ba mẹ nên đặt ra các tình huống giả định để giải thích vì sao trẻ cần hành động như vậy và phương pháp để trẻ tự bảo vệ bản thân trong những tình huống nguy hiểm như: bị bắt nạt, xâm hại hoặc bị bắt cóc…

3.19. Bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy trẻ cách quản lý tài chính

Ba mẹ hoàn toàn có thể hướng dẫn kỹ năng quản lý tài chính cho trẻ khi con tròn 5 tuổi bằng cách đưa trẻ cùng đi mua sắm, làm quen với mệnh giá tiền và cách sử dụng tiền để mua những vật dụng cần thiết cũng như giúp trẻ có thêm nhận thức cơ bản về giá trị của sự lao động.   

3.20. Bé 5 tuổi cần học những gì - Dạy ngoại ngữ cho trẻ 5 tuổi

Tận dụng giai đoạn vàng để giúp trẻ học thêm một ngoại ngữ mới như tiếng Anh bằng cách:

- Thường xuyên bật các bài hát tiếng Anh thiếu nhi vui nhộn, có hình ảnh cho trẻ 

- Sử dụng sách, tranh ảnh có tiếng Anh để trẻ làm quen với mặt chữ

- Cho trẻ 5 tuổi xem phim hoạt hình bằng tiếng Anh để giúp trẻ học ngoại ngữ một cách tự nhiên

Bằng cách học thụ động nhưng vô cùng hiệu quả này sẽ giúp trẻ làm quen với ngoại ngữ ngay từ nhỏ, là bước đệm để trẻ tiếp thu ngoại ngữ nhanh hơn khi được tiếp xúc một cách bài bản tại trường lớp.

>>> Xem thêm: Top 16 kỹ năng sống cần thiết cho trẻ 5 tuổi mà ba mẹ nên biết

Tận dụng giai đoạn vàng để giúp trẻ phát triển ngoại ngữ

4. Những điều cần lưu ý khi dạy kỹ năng cho trẻ 5 tuổi

Dưới đây là một số điều cần lưu ý dành cho ba mẹ khi hướng dẫn trẻ 5 tuổi học các kỹ năng cơ bản:

- Không áp đặt trẻ 

- Không la mắng, bạo lực làm trẻ sợ và mất hứng thú học tập

- Luôn lắng nghe và tôn trọng ý kiến trẻ

- Tạo điều kiện và hỗ trợ trẻ phát triển toàn diện

- Nhẫn nại với trẻ

- Trở thành tấm gương hoặc người bạn đồng hành của trẻ

- Chú ý dinh dưỡng và chế độ nghỉ ngơi của trẻ 

- ….

Có thể nói, việc giáo dục trẻ 5 tuổi (trẻ mầm non) không chỉ là trách nhiệm của mỗi gia đình mà còn là trách nhiệm của ngành giáo dục. Và đón đầu xu hướng này, các trường mầm non quốc tế tại TPHCM đã tiên phong trong việc đầu tư giáo dục ngay từ sớm cho trẻ, từ cơ sở vật chất hiện đại cho đến các chương trình học quốc tế dành cho học sinh mầm non. Điển hình nhất là trường quốc tế Việt Úc (VAS), ngôi trường được nhiều phụ huynh tin tưởng lựa chọn và gửi gắm trẻ theo học.

Gần 20 năm phát triển không ngừng, VAS hiện có 06 cơ sở giáo dục đang hoạt động tại các quận trọng điểm trên địa bàn TPHCM như: Quận 2 (Thủ Đức), Quận 7, Quận 10, Quận Bình Thạnh, Quận Phú Nhuận. Với lối kiến trúc hiện đại được bao phủ cây xanh gần 60% diện tích, mang đến môi trường sinh hoạt trong lành, mát mẻ cho giáo viên và học sinh tại trường. Đặc biệt, VAS còn trang bị các phòng học với đầy đủ đồ chơi cho trẻ mầm non và các dụng cụ học tập được nhập khẩu từ Anh Quốc được kiểm định chất lượng thường xuyên bởi tổ chức CAIE. Mỗi lớp học có từ 20 - 25 em học sinh, 1 giáo viên và 2 bảo mẫu, giúp công tác dạy và học đạt hiệu quả cao.   

Trẻ mầm non phát triển thể chất toàn diện tại VAS

Tại VAS, việc phát triển toàn diện cho trẻ mầm non rất được chú trọng, bao gồm: phát triển trí não, nhận thức tình cảm xã hội, ngoại ngữ, thể chất và các kỹ năng sống cần thiết. Trong giai đoạn mầm non, trẻ được học chương trình Tiền tiểu học - EYFS (Early Years Foundation Stage) kết hợp với chương trình giáo dục quốc gia - MOET để giúp trẻ phát triển 04 yếu tố quan trọng, bao gồm: 

- Ngoại ngữ: trẻ được học 04 kỹ năng: nghe - nói - đọc - viết song ngữ (Anh - Việt) thông qua hoạt động STEAM/STEM như kịch nghệ, kể chuyện và các trò chơi tương tác khác. Mỗi tuần, trẻ có từ 10 - 20 tiết tiếng Anh để kích thích khả năng phản xạ ngoại ngữ và xây dựng ngữ âm tự nhiên.

- Tư duy: trẻ được tiếp xúc với các khái niệm về Khoa học, Toán học và ICT (công nghệ thông tin và truyền thông) dưới dạng các trò chơi thực nghiệm khoa học và tương tác với các thiết bị điện tử công nghệ… kích thích trí tò mò và phát triển tư duy ở trẻ.

- Thể chất: trẻ được rèn luyện thể chất qua các bài thể dục buổi sáng, trò chơi vận động, các tiết học kéo co, học bơi, học múa … tại khu phức hợp thể thao của VAS với đầy đủ trang thiết bị, dụng cụ thể dục giúp trẻ tăng sự dẻo dai, cứng cáp.

- Kỹ năng sống: trẻ được học kỹ năng ứng xử, chăm sóc bản thân, học cách tự vệ và quản lý cảm xúc… thông qua các hoạt động mang tính xây dựng và tự lập ở trường.

>>> Xem thêm: Mức học phí trường quốc tế song ngữ VAS hiện nay 

Trẻ được học các kỹ năng sống quan trọng trong các buổi ngoại khóa

Với những điểm nổi bật này, VAS tự hào là nơi giúp các em ươm mầm tài năng ngay từ bé.

Hy vọng bài viết này đã giải đáp phần nào câu hỏi: bé 5 tuổi cần học những gì, cũng như giúp ba mẹ biết thêm 19 kỹ năng sống quan trọng mà trẻ cần được học. Ngoài ra, nếu Quý phụ huynh quan tâm đến chương trình học và có nhu cầu tham quan trường quốc tế Việt Úc (VAS) có thể đăng ký trực tiếp tại website: www.vas.edu.vn hoặc hotline 0911267755.

Có thể bạn quan tâm: 

>>> 5 phương pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 3 tuổi 

>>> Các phương pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ 4 tuổi mà bố mẹ nên biết